فعل خاص (اصلی ) - فعل اسنادی (ربطی )* توضیح بیشتر
[30/10, 16:15] Нодир: دانش های زبانی - دستور زبان
ساختمان جمله : 1 - نهاد + مفعول + متمم + فعل خاص
2 - نهاد + مسند + فعل اسنادی
در ساختمان هر دوی این جمله ها نهاد نقش مشترک است .
نهاد صاحب خبر است ؛
یعنی گروه اسمی که دربارۀ آن خبری بیان می شود .
در جمله می توان ، با پرسش چه کسی یا چه چیزی + فعل ،
نهاد را مشخص کرد .
فعل خاص :
فعلی است که انجام کار خاصی را نشان می دهد .مانند :
رفتم – شسته ای – گفته بود – می خوریم - بشویید –
خواهند دید .
*فعل اسنادی* عملی را نشان نمی دهد ؛ بلکه در جمله کمک
می کند که حالتی را به نهاد نسبت دهیم مانند:
است – بود - شد – گشت و گردید ( = شد )
* فعل های اصلی (خاص)
فعل های اسنادی *
این فعل ها به هر زمانی بروند ( گذشته ، حال ، آینده ) ویا
هر شخص و شماری که باشند همچنان فعل اسنادی هستند .
مانند :
شد ، شدم ، می شد ، شود ، می شود ف خواهد شد و ...
در این جمله ها نهاد و نوع فعل مشخص شده اند . برای تعیین نقش گروه ها در جمله ابتدا فعل و نوع آن را مشخص
می کنیم .
گـلــی از باغـچـــه چـیـــــدم .
چیدم که نشان دهندۀ عمل چیدن است ، فعل خاص است .
تشخیص نهاد : چه کسی چید ؟
من چیدم . پس ضمیر من که در جمله حذف شده است ،
این جمله است .
( من را از رو ی شناسۀ م در فعل تشخیص دادیم . )
گـلــی از باغـچـــه چـیـــــدم .
فعل خاص
-----------------------------------------
درختِ کاجِ حیاطِ خانه یِ مادربزرگِ سمانه ،تماشایی است .
است ، جزء پنج فعل اسنادی ( است - بود - شد - گشت - گردید ) است .
چه چیزی تماشایی است ؟ درخت کاج حیاط خانه ی مادر بزرگ سمانه .
نهاد
در نظر داشته باشید که وقتی در یک گروه اسمی کسرۀ
اضافه یعنی ـــِــ و جود داشته باشد ، نقش آن گروه اسمی
ادامه دارد . همچنان که در این گروه نهادی ، پس از درخت
( که کسره دارد) کاج( که کسره دارد ) حیاط ( که کسره دارد )
خانه ( که کسره دارد ) مادربزرگ ( که کسره دارد ) و سمانه ادامه دارد ( سمانه کسره
ندارد ، پس بعد از آن دیگر نقش گروه نهادی ما ادامه ندارد. )
[30/10, 16:19] Нодир: حالا شما نهاد و نوع فعل را در جمله های زیر مشخص کنید .
- استقلال طلبی ، کنجکاوی ، شوق یادگیری و دانایی نوجوان را گاهی ناآرام جلوه می دهد .
- نوجوانی تقریباً از یازده سالگی آغاز می شود .
- این همه کتاب خوب و مطالب آموختنی ، ما را به سوی خود
فرا می خواند .